مراسم اختتامیه مجموعه همایشهای ملی علوم و حکمت اسلامی با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، عبدالحسین خسروپناه معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد، محمد شریفانی مسئول نهاد نمایندگی مقاممعظمرهبری در دانشگاه آزاد اسلامی و برخی از مدیران کل و اندیشمندان برگزار شد.
پیام دکتر علیاکبر ولایتی رئیس هیاتموسس و هیاتامنای دانشگاه آزاد اسلامی به همایش علوم و حکمت اسلامی در این مراسم قرائت شد. در متن پیام دکتر ولایتی آمده است: «لازم میدانم از تلاشها و فعالیتهای ارزشمند معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه که سیاستگذاری مجموعه همایشهای «علوم و حکمت اسلامی» را برعهده داشتهاند و همچنین متخصصان و صاحبنظران مشارکتکننده و واحدهای دانشگاه آزاد که مجری این همایشها در استانهای مختلف بودهاند، سپاسگزاری کنم. «حکمیسازی» از مولفههای اساسی و مهم تعالی علوم انسانی است که دو مولفه روزآمدی و بومیسازی نیز از آثار آن میباشد. در «علوم انسانی حکمی» مبانی هستیشناختی، معرفتشناختی، دینشناختی، روششناختی و ارزششناختی حکمت و معارف اسلامی در برنامههای علوم انسانی و هنر اشراب میگردد و علم نافع در دستورکار فعالان علمی قرار میگیرد. این به این جهت است که تمام نظریههای علوم انسانی مبتنیبر مبانی (بنیادها و روشها) هستند. یعنی دیدگاه نظریهپرداز درباره چیستی جهان، معرفت، انسان، جامعه، ارزشهای انسانی، نقش دین در حیات بشری و روش معتبر به نظریه او جهت و معنا میدهد. مجموعه همایشهای «علوم و حکمت اسلامی» بهعنوان یکی از بسترهای تحقق این سیاست در جهت نهادینهنمودن ایدهپردازی در علوم انسانی با نگاه حکمت بنیان است که در جامعه علمی جایگاه خود را پیدا کرده است. برگزاری موفق این همایشهای علمی برای دومین سال متوالی، نشانگر جهتگیری مناسب این همایشها در جهت ترویج گفتمان حکمیسازی علوم و گامی موفق در تولید علم تمدنساز بوده است. بهرهگیری از ارکان سیاستگذار خوشفکر، مجریان توانمند و فرهیختگان دانا و باانگیزه سبب شده است همایش «علوم انسانی و حکمت اسلامی» که در سال گذشته در قالب یک همایش کار خود را آغاز کرده بود، امسال بهعنوان ۹ همایش مستقل، هم در حوزههای دانشی علوم انسانی و هنر و معماری و هم در زمینه علوم طبیعی و با نقشآفرینی ۹ واحد دانشگاهی سامان یابد.
امید است بهمنظور تحقق اهداف متعالی این همایشهای ارزشمند، اقدامات زیر در دستورکار دبیرخانه همایشها قرار گیرد و نتایج و خروجیهای علمی حاصل نیز در اختیار جامعه علمی و مسئولان مربوطه قرار گیرد:
1- تشویق و ارائه دستاوردهای علمی در قلمروی علوم انسانی حکمی.
2- ایجاد فضای تضارب آرا و ارتقای پژوهشهای جامعه علوم انسانی با تاکید بر مولفه حکمیسازی.
3- جریانسازی فرهنگی و تقویت عزم ملی و اراده جدی همگانی برای تولید علوم انسانی حکمی.
4- سوقدادن پژوهشهای علوم انسانی حکمی به اولویتهای بومی و مسائل کاربردی.
5- کشف استعدادها و محققین برتر و ایجاد ارتباط میان محققان یک زمینه پژوهشی.
6- زمینهسازی برای انتشار پژوهشهای بهروز در حوزه علوم انسانی حکمی و کارآمد.
یکی از رشتههای مهم علمی جهان، علم پزشکی با پیشینهای طولانی است. در یکی از قدیمیترین تعاریف علم پزشکی در بین پزشکان، سلامت را معیار میگیرد و بیماری را یک امر غیر عادی میداند و لذا بعضی از همزبانهای ما به بیمارستان شفاخانه میگویند و بعضی در گذشته بیمارستان را مارستان میگفتند چون مار نشانه سلامت است. بنابراین تمرکز و توجه به قدیمیترین عبارت مکتوب در تعریف پزشکی کاملا حکمت بیان قلمداد میگردد و لذا تا همین ۳ نسل اخیر طبیب را حکیم، مطب را محکمه و طبابت را حکمت مینامیدند. در ایران قبل از اسلام و بهخصوص بعد از اسلام، پزشکان ما حکیم بودند و در راس آنها شیخالرئیس بوعلیسینا که کتاب عمده آنان هم یکی شفا در فلسفه و قانون در پزشکی است و در سایر سلسلهها پزشکان بزرگ ما نظیر حکیم مومن تنکابنی وجود دارد که کتاب جامع پزشکی وی تحفتهالمومنین نام دارد. برای حسن ختام، بیان برزویه طبیب و مقدم اطبای پارس از کتاب کلیله و دمنه را ارائه مینمایم: که پدر من از لشکریان بود و مادر من از خانه علمای دین زردشت بود، و اول نعمتی که ایزد تعالی و تقدس، بر من تازه گردانید دوستی پدر و مادر بود و شفقت ایشان بر حال من، چنانکه از برادران و خواهران مستثنی شدم و به مزید تربیت و ترشح مخصوص گشت. و چون سال عمر به هفت رسید مرا بر خواندن علم طب تحریض نمودند، و چندان که اندک وقوفی افتاد و فضیلت آن بشناختم به رغبت صادق و حرص غالب در تعلم آن میکوشیدم، تا بدان صنعت شهرتی یافتم و در معرض معالجت بیماران آمدم. آن گاه نفس خویش را میان چهار کار که تگاپوی اهل دنیا از آن نتواند گذشت مخیر گردانیدم: وفور مال و لذات حال و ذکر سایر و ثواب باقی. و پوشیده نماند که علم طب نزدیک همه خردمندان و در تمامی دینها ستوده است. و در کتب طب آوردهاند که فاضلتر اطبا آن است که بر معالجت از جهت ذخیرت آخرت مواظبت نماید، که به ملازمت این سیرت نصیب دنیا هرچه کاملتر بیابد و رستگاری عقبی مدخر گردد. در پایان ضمن تقدیر و تشکر مجدد، برای همه شما عزیزان توفیقات روزافزون مسالت مینمایم.»
دانشگاه آزاد باید در گسترش، برنامهریزی و رشد علم از استقلال برخوردار باشد
خسروپناه در این مراسم با اشاره به اینکه مجموعه همایشهای ملی علوم و حکمت اسلامی سال گذشته با حضور 7 هزار شرکتکننده و 700 مقاله برگزار شد، گفت: «امسال نیز حدود 1050 مقاله به 9 مجموعه همایشهای ملی علوم و حکمت اسلامی ارسال شده است.» وی با بیان اینکه حکمت مفهومی است که در ادبیات ایرانی اسلامی در 3 ساحت «حکمت در ساحت دانش و بینش»، «حکمت در ساحت منش» و «حکمت در ساحت کنش» مطرح شده است، افزود: «حکمت در ساحت دانش و بینش از سنخ علم نافع مبتنیبر خرد ناب است. حکمت در ساحت منش عبارت است از فضایل اخلاقی و حکمت در ساحت کنش شامل رفتارهای فردی و ساختارهای اجتماعی میشود.» معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: «علم و حکمت اگر دنیاگرایانه باشد، پوچگرایی به بار میآورد. علوم حکمی نه شبیه علوم سنتی، ایمانگرایانه است و نه به علوم مدرن که فقط عقل را قبول دارد، شباهت دارد. علوم حکمی تنها عقل استدلالگر را قبول دارد.» خسروپناه خاطرنشان کرد: «اندیشمندان و متفکران دانشگاهی و حوزوی باید با کمک علم نافع مبتنیبر خرد ناب نظریههای رشد، شخصیت، هویت، سیاسی و اجتماعی ارائه دهند.» وی با تاکید بر اینکه سیاستی که با مقررات پیوند نداشته باشد، عقیم است، گفت: «راه درمان خیلی از مشکلات جامعه، حکمرانی است. بهترین مدل حکمرانی همیاری شبکه نخبگان و مردم است. نخبگان در حوزه مقررات، ساختارسازی و خدمات عمومی باید نقشآفرینی کنند.» خسروپناه با بیان اینکه 40 درصد آموزش عالی کشور برعهده دانشگاه آزاد است، افزود: «دانشگاه آزاد اسلامی دارای استادان فرهیخته، دانشمند و دغدغهمند فراوانی است و باید در گسترش، برنامهریزی و رشد و تعالی علم از استقلال برخوردار باشد.» در این مراسم، دبیران 9 مجموعه همایش ملی علوم و حکمت اسلامی به ارائه گزارش پرداختند.
تقدیر رئیس دانشگاه آزاد اسلامی از خسروپناه
دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این مراسم با اهدای لوح از زحمات و خدمات خسروپناه معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی تقدیر کرد.
تقدیر از دبیران و مقالات برتر مجموعه همایشهای
علوم و حکمت اسلامی
در این مراسم از دبیران و مقالات برتر مجموعه همایشهای علوم و حکمت اسلامی تقدیر شد.
اسامی برگزیدگان به شرح زیر است:
دبیران برگزیده مجموعه همایشهای علوم و حکمت اسلامی
حسین کلانتری دبیر همایش حکمت اسلامی و معماری و شهرسازی
محمدمهدی نادری دبیر همایش حکمت اسلامی، فقه، حقوق و علوم سیاسی
مسعود راعی دبیر همایش از حکمت اسلامی تا حکمرانی حکمی
محمدعلی نادی دبیر همایش حکمت اسلامی و علوم رفتاری
امیرحسین ساری دبیر همایش حکمت اسلامی و علوم طبیعی
مصطفی سالاری دبیر همایش حکمت و ادبیات در فرهنگ و تمدن اسلامی
ابوالفضل داودی دبیر همایش حکمت اسلامی و هنر
صادق ملکی دبیر همایش حکمت اسلامی و جامعه و خانواده
بیتالله اکبری دبیر همایش حکمت اسلامی، اقتصاد و مدیریت
مقالات برتر مجموعه همایشهای علوم و حکمت اسلامی
ـ تحلیل عناصر پیکرنگاری فضایی ـ اجتماعی شهر ایرانی در دوران اسلامی، مبتنیبر آموزههای قرآن کریم و دو مفهوم اجتماع و انزوا در شهر (برگرفته از سوره حمد)/ مژده جمشیدی عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد واحد اصفهان.
ـ نقش تجملگرایی در انحطاط و انقراض نظامهای اجتماعی و سیاسی(با رویکرد به فلسفه تاریخ قرآن کریم و اندیشه امام خمینی)/ بهروز رشیدی عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی.
ـ بررسی اسناد بینالمللی در مبارزه با قاچاق سازمانیافته مواد مخدر/ علیرضا انصاری، محمدعلی جعفری و زهراسادات حسینی.
ـ تدوین بسته بلوغ عاطفی اسلامی با رویکرد حکمی/ ایلناز سجادیان و زهرا جنتی .
ـ مدل جدید جهان با برداشتی از قرآن و نهجالبلاغه/ سیدعلی سبط عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد واحد علوموتحقیقات.
ـ پیوند حکمت و ادبیات در اخلاق جلالی/ عبدالرسول فروتن عضو هیاتعلمی پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی سازمان سمت.
ـ حکمت و هنر اسلامی در تشعیر (با تاکید بر تشعیر دوره تیموری و صفوی)/ هنگامه شاهقلیدستگردی دانشجوی ارشد صنایعدستی دانشگاه دولتی مازندران.
ـ تاثیر نقش تربیتی والدین در تحقق رشد باورهای دینی جوانان از نگاه آیات و روایات/ رعنا وحدانی دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد واحد تبریز.
ـ تاثیر شوکهای پولی و بهرهوری بر سرمایهگذاری و رشد اقتصادی ایران با تاکید بر زکات/ محمدرضا محمدی استادیار گروه اقتصاد دانشگاه علوم دریایی امامخمینی(ره) نوشهر.